محتوا داریم تا محتوا! محتوا می‌نویسید برای دل خودتان یا تارگت بزرگ‌تری به نام بازاریابی محتوایی را نشانه گرفته‌اید؟ اگر جوابتان به سوال دوم نزدیک‌تر است، باید با برنامه‌ریزی غریبی نکنید و بهتر بگویم حسابی بفهمیدش. داشتن یک تقویم محتوایی به شما کمک می‌کند قدم‌های درست‌تری در مسیر بازاریابی محتوایی بردارید.
بنابراین اگر سر و کارتان با محتواست و می‌خواهید یک قدم در این حوزه بالاتر بروید، با من تا انتهای این مطلب همراه باشید تا ببینیم این تقویم محتوایی چیست و چطور می‌توان از آن استفاده کرد. راستی اگر تا پایان این مقاله همراه ما باشید، یک تمپلیت رایگان تقویم محتوایی هم از منتوریکس هدیه خواهید گرفت.
تقویم محتوایی چیست؟
آدم‌های اهل برنامه‌ریزی از تقویم و هرآنچه به منظم شدنشان کمک می‌کند خوششان می‌آید. حالا فرض کنید مسئولیت تولید تعداد زیادی محتوا بر عهده‌ی شماست و باید حواس‌تان باشد چه محتوایی در چه روزی و با چه موضوعی باید نوشته، ویرایش و منتشر شود، همچنین مراقب تناسب محتواها با اهداف بازاریابی‌تان باشید و در نهایت بتوانید با KPI مناسب، میزان موفقیت‌آمیز بودن کارتان را بسنجید. کلی راه پیش رو دارید، درست است؟
اینجاست که تقویم محتوایی همچون دستان جادویی کارآگاه گجت، به کمک شما می‌آید. پس اگر بخواهیم یک تعریف خودمانی از تقویم محتوایی داشته باشیم باید بگوییم، تقویم محتوایی یک جدول برنامه‌ریزی شده برای تعیین موضوعات، زمان نوشته شدن، انتشار، بازبینی و سنجش بازخورد محتواهای آینده است. این تقویم می‌تواند در فرمت یک فایل گوگل شیت یا اکسل باشد و یا تمپلیت‌های رایگان یا اختصاصی که توسط تیم شما طراحی شود.
از من می‌شنوید آنچه که بیش از فرمت اهمیت دارد، دانستن چرایی و ماهیت تقویم محتوایی است. البته منکر ابزار خوب برای کمک به عملیاتی شدن این نوع برنامه‌ریزی‌های بلندمدت هم نمی‌شوم.
تولید محتوا چیست؟ اگر هنوز جواب این سوال برای‌تان مبهم است، با شرکت در دوره بازاریابی محتوا منتوریکس به تمام قواعد و اصول بازاریابی محتوا تسلط پیدا خواهید کرد.
حالا که فهمیدیم این تقویم چیست، بیایید ببینیم اصلا چرا اینقدر اهمیت دارد؟
چرا تقویم محتوایی مهم است؟
همانطور که گفتم اگر صرفا برای سرگرمی بلاگ تولید می‌کنید، این نوع تقویم خیلی برای‌تان کارایی ندارد، اما اگر پای بازاریابی محتوایی در میان است، تقویم محتوایی کلید طلایی محسوب می‌شود. در ادامه 3 دلیل به شما می‌دهم که چرا داشتن تقویم محتوایی مهم است، بعد از آن فکر نمی‌کنم دیگر بهانه‌ای برای نداشتن تقویم محتوایی داشته باشید. بریم ببینیم این 3 دلیل چه هستند؟
1. اطمینان از انجام شدن همه‌ی تسک‌های مربوط به محتوا
نامنظم بودن در محتوا تبعات نامطلوبی دارد، مثلا بعضی رویدادهای مهم را فراموش می‌کنید، یا این‌که به موقع محتواها را آپلود نمی‌کنید، یا از آپدیت محتواهای قدیمی جا می‌مانید. بنابراین برای دستیابی به اهداف بازاریابی محتوای کسب‌وکارتان باید یک تقویم کارا و مناسب داشته
2. ایجاد هماهنگی بیشتر با تیم
کارفرماها، مدیران، نویسنده‌ها، وارد کنندگان اطلاعات سایت و پابلیشرها! این تیم چند شاخه، بسته به بزرگی یا کوچکی پروژه‌های‌تان توان متفاوتی برای مدیریت کردن می‌خواهند. تقویم محتوایی امکان هماهنگی بین اعضای مختلف این تیم را فراهم می‌کند.
3. ترسیم تصویر کلی از آینده محتوا
با داشتن تقویم محتوایی، چراغ راه استراتژی محتوایی شما روشن می‌شود و روشن می‌ماند. با داشتن این تقویم، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که چه محتوایی در چه زمانی منتشر شود، محتواها تکراری نباشند و یا محتواهای مهم با هم انتشار نیابند. به طور کلی، نقشه‌ی راه محتوای شما با کمک تقویم محتوایی عملیاتی می‌شود.
بیشتر بخوانید: استراتژی محتوا چیست؟
چطور تقویم محتوایی ایجاد کنیم؟
نوبتی هم باشد، نوبت پاسخ دادن به سوال اصلی شمایی‌ست که این مطلب را برای خواندن انتخاب کردید: چطور تقویم محتوایی بسازیم؟
قدم اول: لیستی از ایده‌های محتوایی تهیه کنید
در این مرحله بهتر است یک Brainstorm راه بیندازید و نظر همه اعضای تیم را جویا شوید. سپس بر اساس کیوورد ریسرچ و استراتژی محتوای‌تان به فیلتر کردن ایده‌ها بپردازید تا به لیستی نهایی از ایده‌های مرتبط با کسب‌وکارتان دست پیدا کنید.
برای پیدا کردن ایده‌های محتوایی، طوفان ذهنی به راه بیندازید.
قدم دوم: در مورد زمان انتشار تصمیم بگیرید
انواع مختلف محتوا، برنامه‌ی زمانی متفاوتی برای انتشار می‌طلبند. برای مثال محتواهای وبلاگ در مقایسه با محتوای سوشال مدیا، تعدد کمتری دارد. برای شبکه‌های اجتماعی‌تان، ممکن است هر روز تولید محتوا کنید، اما تعداد پست‌های وبلاگ به 3 یا 4 پست در ماه می‌رسد. بنابراین می‌توانید در تقویم محتوایی‌تان یک تقسیم‌بندی بر اساس تعداد و زمان انتشار داشته باشید؛ مثلا هفتگی در برابر ماهانه، یا وبلاگ در برابر سوشال مدیا.
همچنین روزهایی در تقویم هستند که اهمیت زیادی برای تهیه‌ی محتواهای قابل وایرال شدن دارند. یک استراتژیست محتوای موفق، کسی است که بتواند این تاریخ‌ها را به‌خوبی شناسایی کند و از آن‌ها به بهترین شکل استفاده نماید. برای مثال اگر سایت فروشگاهی جهت تبلیغات در گوگل دارید، باید حسابی حواس‌تان به مناسبت‌هایی مانند اعیاد و روزهای خاص باشد.
نکته: تقویم محتوایی در ارائه خدمات سئو و بهینه سازی نرخ تبدیل سایت، بسیار تاثیر گذار است.
قدم سوم: روزهای تقویمتان را پر کنید
با توجه به لیستی که در قدم اول و دوم تهیه کردید، شروع به پر کردن تاریخ‌های تقویمتان کنید. در این مرحله باید مشخص کنید چه محتواهایی در چه تاریخی و توسط چه کسی باید نوشته و منتشر شوند.
اگر دو مرحله‌ی قبل را به‌خوبی انجام داده باشید، این مرحله همه چیز را کامل خواهد کرد. البته منکر کمک‌های بی‌نظیر ابزارها در این مرحله نمی‌شویم. کمی جلوتر، تعدادی از این ابزارها را معرفی کرده‌ایم.
قدم چهارم: جلسات ارزیابی و پیگیری تعیین کنید
این مرحله پاشنه آشیل تقویم محتوایی‌تان خواهد بود، پس مراقب باشید از این ناحیه ضربه نخورید. بدون ارزیابی و پیگیری، تقویم محتوایی زنده نخواهد ماند. پس اطمینان حاصل کنید که جلسات ماهانه‌ی منظم برای ارزیابی تقویم محتوایی‌تان خواهید داشت.
بیشتر بخوانید: چرا بازاریابی محتوایی بخش جدایی ناپذیر تولید محتواست؟
چطور از تقویم محتوایی به شکل موثری استفاده کنیم؟
تا اینجای مطلب متوجه شدیم تقویم محتوایی چیست و چطور می‌توان آن را ایجاد کرد. در ادامه می‌خواهم به شما بگویم چطور از تقویم محتوایی‌تان به بهترین شکل استفاده کنید.
قدم اول: با محتواهای موجود شروع کنید
شاید تعجب کنید که این دیگر چه نوع قدم اولی‌ست! اما اهمیت مرور محتواهای موجود، گاهی بیشتر از تولید محتوای جدید است. در اکثر مواقع ما محتواهای ارزشمندی تولید کرده‌ایم که با کمی دستکاری به محتواهای عالی تبدیل می‌شوند. بنابراین وقت بگذارید و لیستی کامل از محتواهای موجود خود تهیه کنید.
براساس تجربه‌ی شخصی، بهتر است از داده‌های سرچ کنسول برای پیگیری رتبه این محتواها استفاده کنید تا محتواهای رتبه دار را در اولویت قرار دهید.
در این گام، شما می‌توانید:
- محتواهای قدیمی را بازنویسی کنید
- آن‌ها را به فرمت دیگری درآورید (مثلا ویدئو یا پادکست)
- محتواهای بزرگ را به محتواهای کوچک‌تر تقسیم کنید و آن‌ها را توسعه دهید
قدم دوم: برنامه خاص محتوایی خود را شناسایی و ایجاد کنید
تا به حال به محتواهای‌تان به شکل یک برنامه تلویزیونی نگاه کرده‌اید؟ Jay Baer در این زمینه می‌گوید:
بازاریابان محتوایی باید مانند شبکه‌های تلویزیونی نگاه کنند و برنامه‌های محتوایی بسازند (Content Shows)
برنامه‌های محتوایی درست مانند برنامه‌های تلویزیون روند مشخصی دارند و قابل پیش‌بینی هستند، از طرفی مخاطب را به خود وابسته و در او حس اعتماد ایجاد می‌کنند، چرا که دقیقا همان چیزی هستند که آن‌ها می‌خواهند. بگذارید موضوع را بیشتر باز کنم. 3 نوع برنامه را می‌توانید برای محتواهای خود در نظر بگیرید:
1. محتواهای ارزشمند
این نوع محتواها دارای فرمت و تم ثابت هستند، باید حداقل 2 مخاطب را تارگت کنند، وگرنه تولید آن‌ها بی‌ثمر خواهد بود. پادکست‌ها، ویدئوهای سریالی، وبینارها و گزارش‌ها از این نمونه محتواها هستند که باید از همان ابتدا جای آن‌ها را در تقویم محتوایی مشخص کنید.
2. محتواهای یکبار مصرف
بعضی محتواها به صورت فصلی یا سالانه تولید می‌شوند و دست روی نقطه‌ی درد مشتری (Pain Point) یا نیاز اصلی او می‌گذارند. اگرچه تعداد این نوع محتوا نسبت به نوع قبلی کمتر است، اما باز هم میزان قابل توجهی از محتواها را در برمی‌گیرد. مقالات پژوهشی، مسابقات، کمپین‌های طراحی شده توسط کاربران (UGC) انواعی از این نوع محتوا هستند. این نوع محتواها از نظر تداوم حساسیت نوع قبلی را ندارند، اما همچنان باید با لحن مخصوص برندتان تولید شوند.
3. محتواهای منظم و برنامه‌ریزی شده
این نوع محتوا بخش قابل توجهی از تقویم محتوایی شما را در برمی‌گیرد، مانند پست‌های وبلاگ. این نوع محتواها ممکن است نویسنده، زمینه‌ی موضوعی یا فرمت متفاوتی داشته باشند و 100% هم با تم محتوایی همخوان نباشند، اما همیشه در چارچوب استراتژی محتوایی قرار می‌گیرند و برای حداقل یک مخاطب مشخص تولید می‌شوند. این نوع محتوا را می‌توان به برنامه‌های خبری شبانگاهی تشبیه کرد که به صورت مداوم تولید می‌شوند.
بگذارید با یک مثال از خود سایت آژانس دیجیتال مارکتینگ منتوریکس، این 3 نوع محتوا را برای‌تان شفاف کنم. محتواهایی که در خبرنامه منتوریکس منتشر می‌شود (ایمیل می‌شود)، از نوع اول، دوره‌های آموزشی منتوریکس از نوع دوم و محتوای بلاگ منتوریکس از نوع سوم این دسته‌بندی محسوب می‌شوند.
البته یادتان باشد همه چیز به این 3 نوع برنامه محدود نمی‌شود، شما می‌توانید بسته به نیازتان برنامه‌های جدید خلق کنید.
قدم سوم: برنامه‌ریزی، زمان‌بندی، انتشار، ارزیابی و اصلاح محتوا
برای محقق کردن گام سوم، بهتر است به صورت ماهانه جلساتی بین اعضای تیم محتوا ترتیب دهید و برای محتواهای ماهانه خود برنامه‌ریزی کنید. نظم این جلسات و تداوم آن‌ها اهمیت زیادی برای پایبند ماندن به استراتژی محتوای شما دارد. در این جلسه باید در مورد انواع محتوای خود، مسئولیت تولید و کانال انتشار آن تصمیم بگیرید.
همچنین شما به جلساتی برای ارزیابی محتواهای منتشر شده از نظر میزان بازخورد و احتمالا درآمدزایی که داشتند نیاز دارید. این جلسات می‌توانند ماهانه یا فصلی برگزار شوند. از دل جلسات ارزیابی می‌توان نتیجه گرفت کدام محتواها نیاز به تغییر دارند، کدام نیاز به اصلاح و بهبود و یا این‌که جای کدام مختوا با توجه به نیاز روز خالی‌ست. برای بهبود عملکرد این مرحله بهتر است با مفهوم کانتنت آدیت و مشاوره بازاریابی دیجیتال آشنا باشید.
تفاوت تقویم محتوایی با تقویم سردبیری (Editorial) چیست؟
اگر بخواهیم کمی عمیق‌تر به موضوع تقویم محتوایی بپردازیم، باید شما را با اصطلاح تقویم سردبیری (Editorial Calendar) آشنا کنیم.
- تقویم سردبیری (Editorial Calendar)
تقویم سردبیری، طرح کلی برنامه‌ی محتوای شما را دربرمی‌گیرد. این تقویم با حذف جزییات به طرح موضوعات کلی برای یک بازه‌ی زمانی مشخص می‌پردازد تا شما را از سردرگمی در مورد محتواهای‌تان برهاند. با تقویم سردبیری این فرصت را دارید که هیچ مناسبتی را از دست ندهید. با وجود تقویم سردبیری می‌توانید اطمینان داشته باشید که برنامه‌های خاص‌تان برای تولید محتوای مرتبط با مناسبت‌ها و طبیعتا اهداف بازاریابی که از انتشار این نوع محتواها دارید به سر منزل مقصود خواهد رسید.
تقویم سردبیری می‌تواند چنین شکل و شمایلی داشته باشد.
- تقویم محتوایی (Content Calendar)
همانطور که تا اینجا اشاره کردیم، تقویم محتوایی کمک می‌کند فرایند ایده‌پردازی، تولید و توزیع محتوا نظم و ساماندهی بیشتری پیدا کند. این تقویم برای تقسیم مسئولیت‌ها، ارزیابی انجام آن‌ها و در نهایت داشتن معیاری برای سنجش و ارزیابی مفید است.
یک تقویم محتوایی ساده و جمع‌وجور می‌تواند چنین شکلی داشته باشد.
ابزارهایی برای ساخت تقویم محتوایی
ابزارها می‌توانند کار ما را بسیار ساده کنند. اگر شما هم دوست دارید کارهای محتوای تیم‌تان سر وسامان بگیرد، حتما از این لیست یادداشت بردارید. البته انتخاب این ابزارها به میزان بزرگی کار شما و تیم‌تان بستگی دارد، اما ما همه‌ی آن‌ها را معرفی می‌کنیم:
- گوگل شیت
گوگل شیت سرویسی آنلاین و محبوب از گوگل درایو است که از طریق اکانت گوگل شما قابل دسترسی است. این سرویس شبیه اکسلی آنلاین با تفاوت‌های جزیی است، اما آنلاین بودن آن این امکان را به شما می‌دهد که در لحظه با همکاران‌تان در ارتباط باشید و از هر تغییری در شیت اطلاع کسب کنید.
- اکسل
همانطور که احتمالا حدسش را می‌زدید، اکسل مایکروسافت هم از ابزارهای قدرتمندی‌ست که برای تنظیم تقویم محتوایی به کمک شما خواهد آمد.
- گوگل کلندر
اگر تیم بزرگی ندارید و فقط خودتان هستید، گوگل کلندر می‌تواند پاسخگوی نیاز شما باشد.
- Coschedule
این برنامه که در وب‌سایتش به این آدرس قابل دسترس است از برنامه‌ای برای یک سردبیر تا برنامه‌ای با امکانات کامل برای شرکت‌های بزرگ متغیر است. این برنامه یک دوره‌ی رایگان آزمایشی دارد، اما برای تهیه‌ی نسخه‌ی کامل آن باید اشتراک ماهانه به مبلغ 29 دلار تهیه کنید (تا گوگل شیت و اکسل هستند، چه نیازی به این قرتی‌بازی‌هاست؟ اما از شوخی گذشته برای شرکت‌های بزرگ ممکن است توجیه اقتصادی داشته باشد).
- پلاگین وردپرسی Editorial Calendar
پلاگینی آسان و رایگان برای کسانی که سایت‌های وردپرسی دارند.
همه‌ی این ابزارها برای مدیریت پروژه و ارتباط آسان با تیم طراحی شده‌اند. پیشنهاد من استفاده از این ابزارها برای مرحله‌ی بعد از تنظیم تقویم محتوایی‌ست، یعنی زمانی که می‌خواهید تسک‌ها را به افراد بدهید و ددلاین مشخص کنید. اگر به این نوع برنامه‌ها علاقه‌مند هستید، پیشنهاد می‌کنم مطلب 31 ابزار مدیریت پروژه و تقسیم وظایف گروهی برای دیجیتال مارکترها را مطالعه کنید.
با شرکت در دوره دیجیتال مارکتینگ منتوریکس به تمامی فوت و فن‌های بازاریابی دیجیتال تسلط پیدا خواهید کرد.
4 کلید موفقیت تقویم محتوایی
فارغ از این‌که تقویم محتوایی شما به صورت هفتگی، ماهانه یا فصلی تنظیم می‌شود، چند عامل می‌تواند موفقیت تقویم محتوایی شما را تضمین کند:
- به همه دسترسی دهید: بهتر ست به اعضای تیم‌تان و هر کسی که با پروژه‌ی محتوای شما در ارتباط است، دسترسی بدهید. البته این دسترسی باید محدود باشد و هر کسی نتواند تقویم شما را بدون اجازه ادیت کند، اما دسترسی در حد View Access به هماهنگی تیم کمک زیادی می‌کند.
- مدام به روز باشید: تقویم محتوایی یک موجود زنده و دارای حیات است، پس مراقب باشید که آب و نورش به اندازه باشد، شاخه‌هایش به موقع هرس شود و هر زمان نیاز بود خاکش را عوض کنید تا بهترین عملکرد را داشته باشد.
- فقط یک راه درست برای تنظیم تقویم محتوایی وجود ندارد: میلیون‌ها روش و متد برای تنظیم تقویم محتوایی وجود دارد، بنابراین فکر نکنید اگر تقویم شما شبیه فلان تقویم شرکت بزرگ نیست، نتیجه نخواهید گرفت. همانطور که قبلا هم گفتم آنچه اهمیت دارد دانستن ماهیت، چیستی و نحوه کارکرد این نوع تقویم‌هاست، نه شکل ظاهری آن.
- یک ایده‌دونی درست کنید: شاید اسمش خنده‌دار باشد، اما داشتن جایی برای ذخیره کردن ایده‌ها به شما کمک می‌کند ایده‌های‌تان را سروسامان دهید و اگر در آن لحظه امکان اجرایی شدنشان را ندارید، به موقع بتوانید به آن دسترسی پیدا کنید. ایده‌دونی می‌تواند یک تب جدید در گوگل شیت شما باشد، به همین راحتی.
مزایای استفاده از تقویم محتوایی
راه بدون نقشه به سر منزل مقصود نخواهد رسید، مخصوصا وقتی بحث کار جدی و رسیدن به تارگت‌ها در کسب‌وکار مطرح باشد. تا بخ اینجا متوجه شدیم تقویم محتوایی چیست، چرا باید از آن استفاده کرد و چطور باید آن را ساخت. در این قسمت چند مزیت دیگر برای این تقویم به شما می‌گویم که دیگر شبهه‌ای باقی نماند:
- رسیدن به دلاین‌ها
چه یک پروژه، چه چندین پروژه داشته باشید، حتما اضطراب رسیدن به ددلاین‌ها را به‌خوبی می‌شناسید. با داشتن تقویم محتوایی می‌توانید با خیال آسوده کارها را برنامه‌ریزی و روند انجامش را مشاهده کنید تا دیگر در موقع ددلاین از انجام نشدن کارها و بهانه‌ای رنگارنگ اعضای تیم غافلگیر نشوید.
- یک جا دیدن همه فرایندها
پست‌های وبلاگ، محتوای سوشال، رویدادها، ایمیل‌ها، خبرنامه، پادکست‌ها و ویدئوها همه اجزای محتوایی هستند که بنابر استراتژی شرکت‌تان باید از آن‌ها استفاده کنید. داشتن تقویم محتوایی به مدیریت کردن همزمان این قطعات محتوا در یک مکان کمک می‌کند.
- شناسایی کانتنت گپ
با داشتن تقویم محتوایی به‌راحتی متوجه می‌شوید کدام محتواها را تولید نکرده‌اید و جای کدام محتوا در تقویمتان خالی‌ست.
- اطلاع پیدا کردن از جریان محتوا
مطلب جریان محتوا را یادتان هست؟ تقویم محتوایی کمک می‌کند به‌راحتی از جریان محتوا یا همان Content Flow باخبر باشید و ضرب‌آهنگ آن را در دست بگیرید.
تداوم، تداوم و تداوم = رمز پیروزی
هر چقدر هم ایده‌های جدید خلاقانه به ذهنتان برسد تا در یک جریان منظم عملیاتی قرار نگیرد، به محتوای شما سود نخواهد رساند. بنابراین در مورد محتوا از استراتژی گرفته تا تقویم محتوایی و اجرا باید یک فرایند منظم و پیوسته داشته باشید. تنها همین فرایند پیوسته است که شما را به نتیجه‌ی دلخواه در بلند مدت خواهد رساند. بنابراین تداوم را فراموش نکنید.
آماده‌ی تدوین تقویم محتوایی‌تان هستید؟
این روزها نمی‌توان کسی را پیدا کرد که منکر اهمیت بازاریابی محتوایی در کسب‌وکارها شود. اگر شما هم مثل من عاشق محتوا و مایتعلقش هستید، باید خودتان را برای اوستا شدن در این شاخه از دیجیتال مارکتینگ آماده کنید. تدوین تقویم محتوایی یکی از آن قدم‌های مهم برای حرفه‌ای شدن در این زمینه است. پس از خواندن منابع مختلف و کمی تجربه، مطمئن هستن به‌راختی می‌توانید تقویم محتوایی کسب‌وکارتان را تهیه و تنظیم کنید. مثل همیشه لازم است بگویم اگر سوالی در این زمینه داشتید، در قسمت کامنت‌ها از من بپرسید تا به آن‌ها پاسخ دهم.