مدت زمان زیادی از معرفی طرح صیانت از حقوق کاربران اینترنتی نگذشته اما در همین بازه زمانی کوتاه، جنجال‌های زیادی به پا شده است. هنوز کسی به طور دقیق و شفاف از جزئیات و نحوه برخورد این طرح با سایت‌ها و شرکت‌های خارجی اطلاعی ندارد. اما با منتشر شدن مفاد اصلی و بندهای کلی این طرح، حدس و گمان‌هایی به وجود آمد. آن چیست که اهمیت دارد پیامدهای طرح صیانت از حقوق کاربران برای دیجیتال مارکترها است. انواع فعالیت‌های کسب‌وکارهای اینترنتی توسط دیجیتال مارکترها مدیریت می‌شود. مهم است که بدانیم طرح صیانت چه دستاوردهایی برای دیجیتال مارکتینگ و دیجیتال مارکترها در زمینه خدمات سئو سایت دارد.
طرح صیانت از حقوق کاربران چیست؟
با فراگیر شدن اینترنت در ایران، اولین قدم‌ها برای مدیریت فضای مجازی و کسب‌وکارهای اینترنتی برداشته شد. بعد از همه گیری کرونا، بسیاری از کسب‌وکارهای فیزیکی، تصمیم به شروع کار خود در دنیای دیجیتال گرفتند. از طرفی کاربران ترجیح دادند تا از شبکه‌های مجازی و سایت‌های اینترنتی کارهای خود را انجام دهند. وارد شدن میلیون‌ها کاربر به صفحه خریداران اینترنتی باعث به وجود آمدن فضای مناسب برای کلاهبرداری‌ها و سو استفاده‌ها شد. به همین دلیل طراحان طرح صیانت از حقوق کاربران، با هدف قرار دادن از بین بردن کلاهبرداری‌ها و فریب کاری‌ها در دنیای مجازی، به دنبال قانونی هستند که از کاربران اینترنتی محافظت کند. از طرف دیگر وجود شبکه‌های اجتماعی پُرطرفدار مانند تلگرام و اینستاگرام، باعث به وجود آمدن مشکلات زیادی شده است. است به گفته طراحان بسیاری از خانواده‌ها از وجود محتوای نامناسب و غیر اخلاقی در این دو شبکه شاکی هستند. بنابراین طرح صیانت می‌خواهد دسترسی کاربران داخلی را به محتوای نامناسب محدود کند.
با قانونی شدن این طرح، شرکت‌های خارجی ارائه دهنده خدمات اینترنتی باید برای فعالیت خود در ایران مجوز دریافت کنند. در صورتی که این شرکت‌ها می‌خواهند کاربران ایرانی را در میان استفاده کننده‌های خود داشته باشند، باید برخی از قوانین و دستورالعمل‌های داخل کشور را رعایت کنند. دستورالعمل صیانت از حقوق کاربران در حال حاضر به شکل پیش‌نویس و طرح اولیه به تایید مجلس و کمیسیون کارشناسی رسیده است. برای قانونی شدن این طرح، هنوز راه زیادی تا تایید نهایی در کمیسیون اختصاصی و شورای نگهبان وجود دارد. از اولین ساعات منتشر شدن مفاد اولیه طرح صیانت، اعتراض‌ها از سوی کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ شروع شد اما باید منتظر ماند تا راهکارهای این طرح برای کاربران اینترنتی، کسب‌وکارهای مجازی و دیجیتال مارکترها مشخص شود.
مفاد این طرح دقیقا چیست؟
با کمی جستجو در گوگل می‌توانید متن طرح صیانت از فضای مجازی pdf را دانلود کنید. اما اگر بخواهیم مفاد کلی و عمومی این طرح را به سادگی بیان کنیم، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- در قدم اول، باید درک درستی از خدمات پایه کاربردی داشته باشید. خدمات پایه کاربردی به دو دسته کلی داخلی و خارجی تقسیم می‌شود. در صورتی که بیش از 50% مالکیت شرکت ارائه دهنده خدمات و سرویس‌ها، متعلق به یک فرد ایرانی باشد، خدمات پایه کاربردی، داخلی محسوب می‌شود. البته این مفهوم تا زمانی درست است که سرورها و میزبانی کاربران داخلی نیز درون ایران انجام شود. در غیر این صورت خدمات پایه کاربردی، خارجی محسوب شده و می‌تواند شامل قوانین محدود کننده شود.
- اگر شرکت ارائه دهنده خدمات پایه کاربردی، حداقل یک درصد از کاربران فعال ایرانی را زیر چتر پوشش خود قرار دهد، باید برای کسب مجوز اقدام کند. در این صورت، فعالیت‌های شرکت جزو خدمات پایه کاربردی اثرگذار محسوب می‌شود.
- در صورتی که شرکت ارائه دهنده خدمات پایه کاربردی خارجی، ۵% از پهنای باند بین الملل را مصرف کند، می‌تواند مشمول قانون طرح صیانت قرار بگیرد. برای مثال اینستاگرام، تلگرام و واتساپ مشتریان زیادی را از میان کاربران داخلی دارند. این سه اپلیکیشن، شرط داشتن یک درصد کاربر ایرانی و استفاده از ۵% پهنای بین المللی را دارند. بنابراین شرکت فیسبوک و تلگرام باید به‌عنوان هلدینگ مادر این اپلیکیشن‌ها، علاوه بر کسب مجوز، نماینده رسمی به دولت ایران معرفی کنند.
- اگر در طی 4 ماه پس از مشخص شدن زمان ارسال مدارک و معرفی نماینده، این کار صورت نگیرد، استفاده از پهنای باند بین الملل برای این اپلیکیشن‌ها می‌تواند کاهش زیادی پیدا کند. این بازه زمانی می‌تواند تا 8 ماه برای پیدا کردن اپلیکیشن جایگزین تمدید شود.
- تولیدکنندگان گوشی تلفن همراه، کامپیوتر و حتی نرم افزارهای خارجی باید برنامه‌های خاصی را به شکل پیش فرض روی تولیدات خود را برای کاربران ایرانی نصب کنند. در غیر اینصورت کمیسیون عالی تنظیم مقررات به عنوان مرجع اصلی تنظیم و اجرای مقررات فضای مجازی و کسب‌وکارهای اینترنتی، می‌تواند عوارض ورود به کشور این محصولات را تا ۳۵% افزایش دهد.
- فعالیت تمامی کاربران در فضای مجازی باید با استفاده از احراز هویت صورت بگیرد. تمامی درگاه‌های پرداخت، سرویس‌های ارائه دهنده ایمیل و… باید خدمات خود را تنها برای کاربران احراز هویت شده، ارائه دهند.
طرح صیانت از فضای مجازی چه پیامدهایی برای دیجیتال مارکتینگ دارد؟
پیامدهای طرح صیانت از فضای مجازی برای دیجیتال مارکتینگ و روی زندگی کاری دیجیتال مارکترها، باید از جنبه‌های متفاوتی بررسی شود. اثرگذاری طرح صیانت، تنها به روی فعالیت‌های کاربران عادی نیست. محدودیت‌های اعمال شده برای سایت‌ها و شرکت‌های خارجی، می‌تواند باعث از کار افتادن و نقص خدمات ابزارهای مختلف دیجیتال مارکتینگ نشود. برای آن‌که بخواهیم درک درستی از این پیامدها داشته باشیم، موارد زیر را می‌توان به شکل خلاصه و ساده بیان کرد.
- دیجیتال مارکترها از ابزارهای مختلف شرکت گوگل برای تجزیه تحلیل سایت استفاده می‌کنند. آن‌ها ممکن است برای تبلیغ خدمات و محصولات یک شرکت، به سراغ تبلیغات در گوگل ادز بروند. گوگل ترندز به آن‌ها در پیدا کردن کلمات کلیدی کمک زیادی می‌کند. گوگل سرچ کنسول و گوگل آنالیتیکس نیز دو ابزار مهم برای آنالیز فعالیت‌ها و روندهای سایت است. حال، در صورتی که شرکت گوگل راضی به ثبت خود در ایران و معرفی نماینده نشود، فعالیت‌های آن با محدودیت مواجه می‌شود. این محدودیت به معنی قطع خدمات نیست اما کاهش پهنای باند بین الملل برای تمامی آدرس‌های گوگل، می‌تواند دسترسی دیجیتال مارکترها را به تمامی ابزارها دچار اختلال کند. طبق مفاد طرح صیانت، بازه زمانی 8 ماهه برای پیدا کردن یا درست کردن نسخه جایگزین تعریف شده است. اما کدام کشور و شرکت می‌تواند در ۸ ماه، تمامی خدمات گوگل را به همان خوبی و با همان کیفیت ارائه دهد؟
- آژانس‌های دیجیتال مارکتینگ، وابستگی دو سویه به ابزارهای آنلاین و کاربران اینترنتی دارند. در صورتی که استفاده از ابزارهای آنلاین خارجی برای آن‌ها ممکن نباشد، انجام بسیاری از خدمات مختل می‌شود. از طرف دیگر اگر کاربری روی شبکه‌های اجتماعی شناخته شده مانند اینستاگرام و تلگرام وجود نداشته باشد یا کسی دیگر از از موتور جستجوی گوگل برای سرچ و پیدا کردن نیازهای خود استفاده نکند، ارائه خدمات و مشاوره دیجیتال مارکتینگ چه معنایی دارد؟
- صاحبان کسب‌وکارهای اینترنتی به دنبال معرفی بیشتر خود و پیدا کردن جایگاه بهتر در موتور جستجوی گوگل هستند. فروشگاه‌های اینترنتی، با بهینه سازی نرخ تبدیل و سئو به دنبال جذب کردن کاربران بیشتر هستند. در صورتی که این شرکت‌ها بتوانند نرخ تبدیل کاربر به مشتری خود را بهبود بدهند، رشد درآمدی قابل توجهی خواهند داشت. اما با محدود شدن دسترسی کاربران به گوگل، کدام کسب‌وکار حاضر به پرداخت پول برای تبلیغ یا بهینه سازی سایت می‌شود؟
- در صورتی که شرکت‌های تولید کننده گوشی تلفن همراه یا لپ‌تاپ حاضر به نصب اپلیکیشن‌ها و نرم افزارهای مورد نظر کمیسیون عالی تنظیم مقررات نشوند، احتمال افزایش عوارض ورودی تا ۳۵% برای آن‌ها وجود دارد. با وجود نوسانات قیمت ارز، همین حالا هم پرداخت قیمت خرید گوشی و لپ‌تاپ برای خیلی از افراد غیرممکن است. افزایش عوارض واردات، تاثیر مستقیم خود را روی قیمت نهایی محصولات خارجی می‌گذارد. بالاتر رفتن قیمت گوشی و لپ تاپ، قدرت خرید این تجهیزات را کاهش می‌دهد. این اتفاق، دیجیتال مارکترهای تازه کار را برای خرید وسایل بهتر و قدرتمندتر ناامید می‌کند.
- نرم افزارهای خارجی باید به شکل اورجینال و با لایسنس اصلی فروخته شوند. تنها در این صورت است که می‌توان احراز هویت افراد را زیر نظر داشت. مجموعه‌های نرم افزاری مانند آفیس، ادوبی و… یا حتی سیستم عامل‌های ویندوز و مکینتاش باید به قیمت دلاری خریداری شود. دیگر امکان کرک کردن وجود نخواهد داشت. با در نظر گرفتن این موضوع، چند شرکت دیجیتال مارکتینگ می‌توانند از پس هزینه‌های خرید لایسنس اصلی افزارها و اپلیکیشن‌های خارجی بر بیایند؟ آیا دیجیتال مارکترهای فریلنسر، توانایی کار در این محیط را خواهند داشت؟
- احراز هویت تمامی کاربران در فضای مجازی شاید بتواند از سو استفاده‌ها بکاهد، اما آیا حریم خصوصی کاربران را نقض نمی‌کند؟ کدام کاربر به پایش اطلاعاتش در دنیای مجازی رای مثبت می‌دهد؟
نتیجه‌گیری
طرح صیانت از کاربران اینترنتی در فضای مجازی، هنوز نتوانسته به پرسش‌های بسیاری از افراد پاسخ دهد. خیلی‌ها این طرح را پاک کردن صورت مسئله برای مبارزه با فساد، کلاهبرداری‌ها و وجود محتوای نامناسب می‌دانند. کار در فضای رقابتی و امکان استفاده از ابزارها و امکانات گوناگون، مهم‌ترین مسئله در رشد و بهبود کسب‌وکارهای اینترنتی است. در نبود ابزارهای خارجی، کدام قابلیت داخلی می‌تواند جایگزین و راه حل برای نیاز کاربران باشد؟ افزایش قیمت‌ها و بالاتر رفتن تورم محصولات خارجی، در نبود گوشی و لپ‌تاپ مناسب و کاربردی داخلی، چه کمکی به کاربران می‌کند؟ با کاهش پهنای باند بین‌الملل اینستاگرام، ضرر و زیان فعالان و پیج‌های پرطرفدار این شبکه مجازی را چطور جبران می‌کنیم؟ حتی پس از مشخص شدن تمامی این موارد، سوال اصلی همچنان پا برجاست؛ صیانت از کاربران اینترنتی در فضای مجازی یا صیانت از فضای مجازی در برابر کاربران اینترنتی؟
بیشتر بخوانید: اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در ایران قابل استفاده خواهد بود؟