هر وقت که قرار بود برای شرکتی رزومه ارسال کنم، تصویری کلیشه‌ای دور سرم می‌چرخید. یک روز بارانی با لباس‌های ناکافی زمستانی، کاغذ به دست از پله‌های اداره‌ای بالا می‌روم و سراسیمه وارد دفتری می‌شوم. در همین هنگام مردی از پشت میز بدون آنکه حتی نگاهم کند فریاد می‌زد: رزومه؟ و بعد با دستان لرزان کاغذ چروک و باران خورده‌ای را روی میزش می‌گذاشتم. قرار نبود زمان زیادی طول بکشد، سریع صدای آقای رئیس را می‌شنیدم که فریاد می‌زد بیرون نفر بعدی.
ترس زیاد من از عدم مهارتم در نگارش رزومه بود. اگر آن زمان که برای جایگاه کارشناس خدمات سئو سایت به دنبال شغل بودم با ترفندهای رزومه‌نویسی آشنا بودم قطعا این کابوس خیالی را تصور نمی‌کردم. رزومه‌نویسی اصلا کار سختی نیست. ملزومات و ترفندهایی دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم. با منتوریکس همراه باشید.
رزومه چیست؟
بیایید قبل از پرداختن به ترفندهای رزومه‌نویسی در ایران، اول ببینیم رزومه چیست؟ رزومه اولین مواجهه‌ی کارفرما با شماست. در واقع سند معرفی‌نامه‌ای است که توسط خودتان تنظیم شده تا دیدگاه درستی از مهارت‌ها، سوابق کاری و تحصیلی‌تان ایجاد کند.
اگر بخواهیم با زبان متداول امروزی صحبت کنیم رزومه سندی در راستای پرسونال برندینگ شماست. نوعی ابزار بازاریابی که شما را به فرصت‌های دلخواهتان نزدیک می‌کند.
در مشاوره دیجیتال مارکتینگ ماهیت اصلی رزومه نوشتاری است. معمولا هم در قالب یک فایل word یا pdf ارائه می‌شود. البته اگر بخواهید می‌توانید آن را پرینت کنید و نسخه‌ی فیزیکی‌اش را همراه داشته باشید. اما اگر خلاق یا ساختارشکن باشید، می‌توانید به اشکال مختلف ارائه رزومه فکر کنید، مثلا یک ویدئو از کارهایی که انجام دادید بسازید.
طول رزومه معمولا باید 2 برگه‌ی A4 باشد. یعنی شما تنها 2 صفحه برای معرفی خود فرصت دارید. پس زیاده‌گویی را کنار بگذارید و بروید سر اصل مطلب و بهینه سازی نرخ تبدیل. یادتان باشد به‌صورت متوسط برای هر موقعیت شغلی 250 رزومه ارسال می‌شود. یعنی خواننده‌ی رزومه باید در کنار رزومه‌ی شما 249 رزومه دیگر را هم مطالعه کند.
اطلاعاتی که در رزومه حتما باید باشند، شامل سوابق تحصیلی، سوابق شغلی، مهارت‌ها و مواردی از این دست می‌شود. حواستان باشد یک رزومه‌ی خوب سعی دارد نقاط ضعف شما را بپوشاند، اما قرار نیست دروغ بگویید. در 88% مواقع کارفرماها با خواندن رزومه متوجه اغراق یا دروغ‌گویی می‌شوند.
تفاوت رزومه و cv
اگر شما هم مثل من رزومه و cv را یکسان می‌دانید، باید بگویم اشتباه فکر می‌کنید. این دو به هم شبیه هستند اما یکی نیستند. در واقع cv نوشتن جذاب‌تر هم هست.
در حالی که طول رزومه‌ی استاندارد نباید بیش از 3 برگه‌ی A4 باشد، CV می‌تواند بین 5 تا 10 صفحه بشود. شاید هم بیشتر، این موضوع به سوابق حرفه‌ای شما بستگی دارد. اما چرا؟ CV کوتاه شده‌ی اصطلاح Curriculum Vitae است. به معنای تاریخچه‌ی مختصری از زندگی. پس بی‌راه نیست که حداقل 5 صفحه برای نوشتن آن وقت صرف کنید.
در رزومه ترتیب و توالی تاریخی آنچنان مهم نیست. آنچه که بیشتر اهمیت دارد، تجربیات شما است. اما در CV اطلاعات باید به صورت منظم و با ترتیب تاریخی نوشته شود.
تفاوت دیگر رزومه و CV نوع ارائه‌ی محتوا یا همان اطلاعات شخصی در آن‌هاست. خواندن رزومه‌ی شما نباید وقت زیادی از کارفرما یا مسئول استخدام بگیرد. برای همین تنها دقایق اندکی برای تاثیرگذاری وقت دارید. باید تیتروار اما کامل از خودتان و تجاربتان بنویسد! مگر می‌شود؟ کمی‌تمرین می‌خواهد، اما شدنی است. یک ساختار منسجم را در نظر بگیرد و اطلاعات خود را بر اساس آن وارد رزومه کنید.
نهال ظاهری در منتوریکس فرصت زیادی برای خواندن رزومه‌های افراد مختلف داشته. در اینجا یک توصیه مهم از زبان نهال را برای شما بازگو می‌کنم.
هنگام نوشتن رزومه، بخشی را برای معرفی و توصیف خود واقعی‌تان در نظر بگیرید. می‌توانید عنوان «درباره‌ی من» را برای این بخش انتخاب کنید. درباره‌ی خودتان بنویسید، دستاوردهایتان، مسیر شغلی که در پیش گرفته‌اید. خلاصه هر نکته‌ای که به شناخت شخصیتتان کمک می‌کند. برای این کار تمرین و تمرین و تمرین کنید. حتما از دوستان‌تان نظر بخواهید.
تا به بهترین و واقعی‌ترین توصیف از خودتان برسید. یادتان باشد اغراق نکنید، خشک ننویسید و در عین حال خیلی هم صمیمی نباشید. میزان خلاقیت در این قسمت هم کاملا بستگی به شرکت و پوزیشن شغلی‌ای دارد که در حال رزومه فرستادن برای آن هستید.
وقتی به نگارش CV می‌رسیم هم برای خودمان و هم برای کسی که قرار است CV را بخواند به یک ضرب المثل قدیمی قائل شویم «شب دراز است و قلندر بیدار». اصلا عجله نکنید. چیزی را از قلم نیندازید. اینجا فرصت دارید با جزئیات به ویژگی‌های شخصی، دستاوردهای شغلی، تحصیلی، مقالاتی که منتشر کردید، جوایز و نمونه کارهایی که دارید، اشاره کنید. جزئیات هر چقدر دقیق‌تر بهتر. فقط یادتان باشد در اینجا هم به دام زیاده‌گویی بی‌مورد نیافتید.
حالا وقتی صحبت از رزومه‌نویسی در ایران به میان می‌آید، کمی باید از استانداردها فاصله بگیریم. چرا که اغلب مراد کارفرمایان از ارسال رزومه، ارسال فایلی‌ست بین رزومه و CV. می‌توان با یک تیر دو نشان زد. به‌هرحال کلید طلایی شما تلاش برای تاثیرگذاری مثبت است.
تفاوت حجم رزومه و CV به روایت تصویر
رزومه چه شکل‌هایی به خود می‌گیرد؟
در دسته‌بندی انواع رزومه می‌توانیم 2 رویکرد اتخاذ کنیم: نوع نگارش و هدف از نگارش.
تقسیم‌بندی رزومه با توجه به هدف آن
- رزومه شغلی: هدف از نگارش این نوع رزومه، معرفی خود به عنوان فردی شایسته برای بدست آوردن فرصت شغلی است. در رزومه شغلی باید به تحصیلات، سوابق کاری، مهارت‌های کسب شده و توانایی‌های شغلی خود اشاره کنید.
- رزومه تحصیلی: کسانی که به دنبال دریافت پذیرش از دانشگاه‌های خارجی هستند با این نوع رزومه آشنایی دارند. علاوه بر پذیرش دانشگاهی، بهره‌مندی از فرصت‌های پژوهشی و آموزشی هم دلیل دیگری برای نگارش رزومه تحصیلی است. در اینجا باید به تحصیلات، سوابق پژوهشی و مطالعاتی خود بپرداید. بهتر است توصیه‌نامه‌ای از فردی معتبر نیز ضمیمه‌ی رزومه‌ی خود کنید تا اعتبار علمی‌تان را افزایش دهید.
تقسیم بندی انواع رزومه بر اساس سبک نگارشی
به غیر از دلیل شما برای نگارش رزومه، سبک نیز اهمیت زیادی دارد. برای فهم سبک نگارشی بیایید به قلب ماجرا وارد شویم.
Chronological Resume
نگارش رزومه بر اساس تاریخ و توالی رویدادهای شغلی یا تحصیلی. به این صورت که تجربه‌های اخیر خود را ابتدا می‌نویسید. این ساختار محبوبیت زیادی دارد و استفاده از آن متداول است. چرا که شناختی دقیق و سریع از شما ارائه می‌کند. ضمن آنکه خط پیشرفت فرضی را در نظر خواننده‌ی روزمه مجسم می‌کند.
Functional Resume
نگارش رزومه بر اساس عملکردها و دستاوردها. در اینجا تمرکز روی مهارت‌هایتان است. با توجه به ترفندهای رزومه‌نویسی در ایران از این ساختار زمانی استفاده می‌شود، که رزومه قرار است برای شرکتی مشخص که نیازمند مهارت‌های خاصی هستند ارسال شود. بنابراین با توجه به وضعیت شغلی کنونی‌تان تنظیم می‌شود.
Infographic Resume
رزومه اینفوگرافیک با ظاهر گرافیکی، هم می‌تواند جذاب باشد هم کاربردی به شرط آنکه بدانید کی از آن استفاده کنید. در این رزومه با نمودارها، گراف‌ها و ابزارهای گرافیکی، می‌توانید مهارت‌های خود را به رخ بکشید. برای مثال اگر در زمینه سئو سایت فعال هستید، می‌توانید با کمک نمودارها هدف‌گذاری‌ها و دستاوردهای خود را در یک نگاه به خواننده‌ی رزومه منتقل کنید.
اطلاعات ضروری در یک رزومه‌ی استاندارد
پیش از پرداختن به ترفندهای رزومه‌نویسی در ایران بهتر است به محتویات رزومه نیز اشاره کنیم:
1) اطلاعات شخصی
در اینجا باید اطلاعات شخصی مانند نام و نام خانوادگی، تاریخ تولد، راه‌های ارتباطی مانند ایمیل آدرس و شماره تماس ذکر شود.
نهال یک توصیه مهم دیگر هم برای ما دارد:
با وجود اینکه قالب‌های آماده‌ی روزمه معمولا اطلاعات شخصی‌تری مانند شماره‌ی شناسنامه یا آدرس دقیق منزل را در لیست خود می‌گنجانند اما سعی کنید از درج اطلاعات شخصی خود در رزومه خودداری کنید.
علاوه بر تحصیلات و دوره‌های آموزشی که از سر گذرانده‌اید، در این بخش به مهارت‌های خود اشاره کنید. برای مثال نرم‌افزارهایی که بلد هستید یا مهارت‌های ویژه ای که دارید.
در این بخش دستاوردهایی که به موقعیت شغلی مرتبط است را ذکر کنید. این بخش می‌تواند تاثیرگذاری رزومه‌تان را بیشتر کند.
در رزومه‌مان عکس قرار دهیم یا خیر؟ این مساله بیش از هرچیزی به محل ارائه‌ی رزومه ارتباط دارد. در صورت نیاز یادتان باشد عکس باید پرسنلی اما بشاش باشد. شبیه استانداردهای عکس پروفایل در لینکدین.
بایدها و نبایدها یا ترفندهای رزومه‌نویسی در ایران
حالا دیگر می‌دانیم که رزومه چیست و چه اهداف و اشکالی دارد. پس بهتر است برویم سر اصل مطلب: ترفندهای رزومه‌نویسی.
1- سراغ سایت‌های رزومه‌ساز نروید
اولین ترفند رزومه‌نویسی این است که هرگز سراغ قالب‌های آماده برای ساخت رزومه نروید. مهم‌ترین ویژگی رزومه این است که به دست خودتان طراحی و تنظیم شود، نه اینکه یک کپی از طرحی آماده باشد. البته می‌توانید به سایت‌های رزومه‌ساز سر بزنید و از آن‌ها ایده بگیرید اما خلاقیت خود را با اعتماد به نفس چاشنی‌اش کنید.
2- رزومه‌تان در یک نگاه تمیز و ساختارمند باشد
اولین قدم در این راه انتخاب فونت مناسب و رسمی است. در مرحله‌ی بعد سراغ پارگراف‌های طولانی و خسته کننده نروید. با کمک بولت، بخش‌بندی‌ها را بیشتر کنید. از امکان برجسته‌نمایی کلمات استفاده کنید. اگر لازم است جایی از متن را تغییر رنگ دهید. البته حواستان باشد در هیچ کدام افراط نکنید.
حتما برای رزومه یک هدر ایجاد کنید که در تمام صفحات تکرار می‌شود. فوتر را هم فراموش نکنید، همراه با شماره‌ی صفحه. تمام این جزئیات به ظاهر بی‌اهمیت علاوه بر افزایش شانس خوانده شدن رزومه، نشان دهنده‌ی نظم ذهنی‌تان نیز است.
سمت راست رزومه‌ی یکنواخت و بی‌ساختار. سمت چپ رزومه‌ای که از تقسیم‌بندی به درستی استفاده کرده. شما حاضرید کدام را بخوانید؟
3- به جای کلی‌گویی مستندات شغلی ارائه کنید
در بخش سوابق شغلی، مکان‌هایی که در آنجا کار کرده‌اید را ذکر کنید. نام شرکت، راه‌های ارتباطی (وب سایت، صفحه اینستاگرام…). بدون کلی‌گویی به جزئیات شرح وظایف، سمت و مدت زمان فعالیت‌تان در شرکت قبلی اشاره کنید. نوشتن دستاوردهایتان نیز قطعا تاثیرگذار خواهد بود.
نکته: استفاده از واژگان تخصصی حوزه‌ی شغلی مورد نظرتان تا 30% شانس استخدام‌تان را بالا می‌برد.
4- بر روی تجربههایتان تاکید بیشتری داشته باشید تا رویاهایتان
درست است که رویاها آینده ما را می‌سازند. اما حواستان باشد کارفرماها بر اساس تجربیات کاری یا همان رویاهای محقق شده دست به استخدام نیروی کار جدید می‌زنند. پس بهتر است بگوئید علاقتان چیست و چه گام‌هایی برای رسیدن به آن‌ها برداشته‌اید. با این روش انگیزه و عمل‌گرایی‌تان را هم نشان خواهید داد.
نکته: 40% کارفرمایان رزومه‌های رویاپردازانه را با یک نگاه کنار می‌گذارند.
5- اصلا اغراق نکنید
خوب است که از توانایی‌های خود بگوئید و خوب‌تر هم می‌شود اگر به آن‌ها افتخار کنید. اما روش درستی برای بیانش پیدا کنید. مکررا از ضمیر «من» استفاده نکنید. بگذارید تمرکز خواننده به جای ضمیر اول شخص روی مهارت‌ها و قابلیت‌های شما باشد.
از طرف دیگر حواستان باشد که در تعریف از خود اغراق نکنید. تعریف های پر آب و تاب خیلی سریع به چشم می‌آید و اتفاقا چشم را هم می‌زند. پس حواستان به این خط باریک باشد.
6- تجربه‌های بی‌ربط یا دور را ذکر نکنید
از نوشتن تجربه‌های کاری بی‌ربط یا تجربه‌هایی که از نظر زمانی خیلی دور هستند پرهیز کنید. از نهال پرسیدم در بین رزومه‌هایی که تاکنون مطالعه کرده، کدام را با نگاه اول کنار گذاشته؟ پاسخ‌اش جالب بود و می‌تواند کمک بزرگی به کسانی باشد که می‌خواهند رزومه بنویسند.
رزومه‌هایی که داده‌های کافی ندارند، یا بیش از اندازه خلاصه هستند. رزومه‌هایی که نامرتبط‌اند و شامل تجربه‌های کاری و مهارت‌هایی هستند که ما در آگهی استخدام درج نکرده‌ایم و در آخر روزمه‌هایی که بیش از اندازه اغراق کرده‌اند.
7- راه های ارتباطی را شفاف ذکر کنید
در بخش اطلاعات تماس، شماره ی تلفنی که در دسترس است را درج کنید. حتما حواستان باشد شماره به درستی نوشته شده باشد. اگر ایمیل‌تان را ثبت می‌کنید، حتما ایمیلی باشد که مدام چک می‌کنید و به نام اصلی خودتان است نه نام مستعار.
بر اساس آمارهای سایت the undercover recruiter در مجموع 76% از رزومه‌هایی که ایمیل غیرحرفه‌ای دارند، توسط کارفرماها حذف می‌شوند.
8- در انتخاب واژه‌ها دقت کنید
برای توصیف خود و تجربیات‌تان از کلمه‌هایی استفاده کنید که بیشتر روی عمل‌گرایی شما تاکید دارند. برای مثال به جای تاکید روی «سخت‌کوشی» از واژه‌هایی مانند «موثر» استفاده کنید. سخت‌کوشی صرف بدون توجه به نتیجه چندان هم خوب به نظر نمی‌آید.
9- لازم نیست اطلاعات شخصی‌تان را به اشتراک بگذارید
ممکن است در فرم‌های برخی از شرکت‌ها با سوالی مواجه شده باشید که علت ترک همکاری با شرکت‌های قبلی را جویا شده باشند. می‌توانید به این سوال پاسخ ندهید. شما بر اساس مهارت‌ها و تجربههایتان دست به نگارش رزومه می‌زنید نه تلاش برای توجیه چرایی ترک شغل قبلی.
همچنین اطلاعاتی مانند شغل پدر و مادر، تعداد اعضای خانواده، تحصیلاتشان یا قد و وزن شما هیچ ارتباطی با موقعیت شغلی‌تان ندارد، پس آن‌ها را در رزومه نگنجانید.
10- در پایان حتما رزومه‌ی خود را ویرایش کنید
شاید به نظر برسد درست‌نویسی اهمیت چندانی ندارد، اما برای اغلب کارفرمایان املای کلمات و رعایت دستور زبان بسیار مهم است. این موضوع نشان می‌دهد که شما چقدر دقیق هستید. بنابراین بعد از پایان نگارش، حتما رزومه‌تان را ویرایش کنید. در صورت نیاز حتما از دیگران در این زمینه کمک بخواهید.
بر اساس آمارهای undercover recruiter اگر لحن و ادبیات رزومه‌تان مناسب نباشد یا آن‌را ویرایش نکرده باشید، احتمال رد شدن رزومه‌تان تا 59% افزایش پیدا می‌کند.
بیشتر بخوانید: یک رزومه عالی بنویس
سخن پایانی
در این مقاله ترفندهای رزومه‌نویسی در ایران را بررسی کردیم. فاصله بین برداشتن رزومه شما توسط خواننده تا تصمیم گرفتن برای ادامه‌ی مطالعه یا کنار گذاشتن آن تنها چند ثانیه است. برای اینکه این زمان طلایی را از دست ندهید باید رزومه‌ای منسجم، تمیز و زیبا داشته باشید. همچنین شما می توانید در تبلیغات در گوگل با انواع نوشتن رزومه آشنا شوید. به نظر شما کارفرمایان کدام دسته از رزومه‌ها را در همان چند ثانیه اول کنار می‌گذارند؟