شغل رویایی شما هم در کودکی نویسندگی بوده؟ اصلا همین بود که باعث شد به سمت تولید محتوا آن هم از نوع متنی‌اش کشیده شوید؟ اگرچه برای کارشناس تولید محتوا شدن باید تا حدی ذوق و قریحه‌ی نویسندگی داشت، اما باید بدانید نویسندگی هم مهارتی‌ست یادگرفتنی. به خصوص وقتی پای تولید محتوا در میان باشد، چرا که برای قدم نهادن در دنیای محتوا آن هم از نوع دیجیتالش، باید یک سری مهارت‌ها بلد باشید که لزوما ارتباطی به نویسندگی ندارند، بلکه ربط مستقیمی دارند به کهکشان بزرگ‌تری به نام دیجیتال مارکتینگ! در ادامه با منتوریکس همراه باشید تا ببینیم محتوا چیست و تازه‌کارها با انجام چه اشتباهاتی صفرکیلومتر بودن‌شان را فریاد می‌زنند؟
تولید محتوا چیست؟
اصلا این تولید محتوا چیست؟ شاید دنیای دیجیتالی این روزها باعث شده باشد عبارت «تولید محتوا» بیشتر به گوش‌مان بخورد، اما تولید محتوا به دنیای دیجیتال محدود نمی‌شود. در واقع هر فرایندی که به موجب آن اطلاعاتی جمع‌آوری شود و در مجموع ارزشی به مخاطب بیفزاید، تولید محتوا نام دارد. آن‌چه که به گسترش دنیای دیجیتال ربط دارد، تولید محتوای مبتنی بر اصول دیجیتال‌مارکتینگ است.
این نوع تولید محتوا، هم می‌تواند به فرم یک مطلب بلاگی درآید، هم یک ویدئوی ساده یا پیچیده باشد. اینفوگرافیگ و پادکست هم فرزندان دیگر این خانواده‌ی محبوب دیجیتالی هستند. بنابراین اگر اطلاعاتی گردآوری کردید و با رعایت اصول دیجیتال مارکتینگ آن را در دنیای آنلاین منتشر نمودید، موفق شدید یک «محتوا» تولید کنید. حالا این‌که این محتوا چقدر موفق باشد و به اصطلاح چقدر دیده شود، متر و معیارهایی دارد که شرح آن در این مَقال نَگُنجَد!
دوره دیجیتال مارکتینگ منتوریکس، قدم آخر حرفه‌ای شدن است.
کارشناس تولید محتوا کیست؟
این روزها همه کارشناس تولید محتوا شده‌اند، شما چطور؟ حرف‌مان خنده‌دار است؟ کافی‌ست گشت مختصری در شبکه‌های اجتماعی، به خصوص لینکدین و اینستاگرام بزنید تا ببینید چطور این روزها همه متخصص تولید محتوا شده‌اند. البته که هر گردی گردو نیست و نمی‌توان با نوشتن چند مقاله و پست بلاگی کارشناس تولید محتوا شد!
کار کارشناس تولید محتوا بی‌شباهت به سفر نیست، از برنامه‌ریزی زمانی و انتخاب وسیله‌ی نقیله گرفته تا تیک زدن آیتم‌های چک لیست سئو، جمع کردن وسایل و در نهایت شروع سفر طبق برنامه و ماجراهای بعدی‌اش. کارشناس تولید محتوا هم علاوه بر داشتن مهارت‌های اولیه باید نقشه‌ی این سفر را بچیند و مطابق با آن پیش برود. مطالعه‌ی منابع گوناگون، جمع‌آوری اطلاعات از تبلیغات در گوگل و دیگر سایت‌ها و شبکه های اجتماعی، ساختاربندی محتوا، قابل فهم ارائه دادن آن، داشتن پایان‌بندی و اضافه کردن کال تو اکشن تنها چند پله از نردبان بلند تولید محتوا محسوب می‌شود.
راستی بگذارید این را هم یادآوری کنیم که ما در این مطلب مستقیما به سراغ کارشناسان تولید محتوای متنی می‌رویم و فعلا با باقی اشکال محتوا کاری نداریم. حالا که فهمیدیم تولید محتوا چیست و تولیدکننده محتوا کیست، بیایید ببینیم چطور می‌توان تازه‌واردان این عرصه را شناخت و از اشتباهات‌شان درس گرفت.
با این 16 اشتباه ثابت می‌کنید که تازه‌کار هستید
هیچ نویسنده‌ای کارش را بدون عیب‌ونقص شروع نکرده است، خود من هم در دام بعضی اشتباهات رایج تازه‌کارها افتاده‌ام، اما مگر نه این است که از قدیم‌الایام گفته‌اند کار نیکو کردن از پر کردن است؟ اگرچه کلیشه‌ای به نظر می‌رسد، اما اشتباهات بهترین معلمان ما هستند، البته بهتر است بگوییم شناخت اشتباهات! پس بیایید با هم ببینیم این اشتباهات چه هستند و چطور می‌توان از آن‌ها درس گرفت؟
1. توجه نکردن به اصول نگارشی
هوا را از من بگیر، علائم نگارشی را نه! می‌خواهم بگویم اهمیت ماجرا به همین وخامت است. نمی‌شود ادعای تولید محتوا داشت، اما اصول نگارشی را رعایت نکرد. می‌خواهید بدانید تازه کارها معمولا چه چیزهایی را رعایت نمی‌کنند؟
- نیم‌فاصله: تفاوت میان مبتدی‌ها و حرفه‌ای‌ها به تار مویی به نام نیم‌فاصله بند است! نشانه جمع «ها»، واژه‌های مرکب، پیشوند فعل‌ها مثلا «می‌شود»، «ی» اضافه مثل «خانه‌ی»، برخی پسوندها مثل «قشنگ‌ترین» و… در لیست رعایت نیم‌فاصله جای می‌گیرند. برای رعایت نیم‌فاصله در نرم‌افزار word کافی‌ست دکمه‌ی Ctl+shift+2 را فشار دهید تا نیم‌فاصله اعمال شود. در گوشی‌های ios و گوشی‌های اندرویدی Gboard هم با فشار دادن دکمه‌ی کوچکی در کنار دکمه‌ی فاصله می‌توان نیم‌فاصله اعمال کرد.
- رعایت نکردن فاصله بعد از علائم سجاوندی: یادتان باشد بعد از علائمی مانند (.،؛:) حتما فاصله بگذارید.
- مراقب اشتباهات املایی باشید: اشتباهات املایی برای یک نویسنده حکم گناه کبیره را دارد. پس سعی کنید با مطالعه و چک کردن کلماتی که در املای آن‌ها شک دارید، متن‌تان را از اشتباهات املایی مبرا کنید.
- فعل «می‌باشد» اشتباه نیست: جدال بین صحیح بودن یا نبودن فعل «می‌باشد»، بحث داغ این روزهای علمای اهل محتواست. ما با سند و مدرک به شما می‌گوییم که «می‌باشد» فعل غلطی نیست، در ادبیات ما (مثلا اشعار سعدی) این فعل به کرات استفاده شده. آقای «صلح‌جو» هم در کتاب «نکته‌های ویرایش» به خوبی توضیح داده‌اند که چطور این اشتباه در بین ویراستاران مصطلح شد. پس می‌باشد را حذف نکنید، بلکه در جای درست به کار ببرید.
برای آشنایی با شیوه درست‌نویسی و ارتقا سطح دانش نگارشی‌تان پیشنهاد می‌کنیم با خواندن این 7 کتاب، از اشتباهات نگارشی در امان بمانید.
2. نوشتن جملات طولانی
تولید محتوا با نوشتن مقالات علمی تفاوت دارد. شما برای مخاطبی محتوا تولید می‌کنید که در دنیای سریع دیجیتال مشغول پرسه‌زنی‌ست. پس با نوشتن جملات طولانی حوصله‌سربر نباشید! حرف‌مان خیلی قانع‌کننده نیست؟ پس بیایید نگاهی بیندازیم به دنیای شیرین آمار و ارقام مستند:
تحقیقات مؤسسه press آمریکا نشان داده که وقتی در یک جمله 14 کلمه به کار رفته باشد، مخاطب حدودا 90% آن متن را می‌فهمد. اگر همین جمله 43 کلمه داشته باشد، درک مطلب مخاطب به 10% کاهش پیدا می‌کند. بنابراین مراقب جملات طولانی باشید.
3. توجه نکردن به اصول سئو و کلمات کلیدی
یادگیری خدمات سئو و بهینه سازی نرخ تبدیل بر هر کارشناس تولید محتوایی واجب است. بنابراین باید یاد بگیرید چطور متنی بنویسید که برای موتورهای جستجو جالب باشد. برای به دست آوردن این محبوبیت لازم است بدانید کلمات کلیدی چیست و چطور می‌توان مناسب‌ترین آن را برای مقاله‌تان پیدا کرد. برای آشنایی با مفهوم کلمات کلیدی و نحوه‌ی جستجوی آن خواندن این مقاله را از دست ندهید.
4. زیاده‌روی در کلمات کلیدی
بعضی تازه‌کارها هم از آن ورِ بوم سئو می‌افتند و متن‌شان را در انباشت کلمات کلیدی غرق می‌کنند. این کار که در دنیای دیجیتال مارکترها به keyword stuffing شهرت دارد، نه تنها به سئوی متن‌تان کمکی نمی‌کند، بلکه تأثیر عکس هم می‌گذارد. پس به اندازه و گزیده از کلمات کلیدی استفاده کنید.
5. نوشتن ربات‌گونه
سئویی می‌نویسید؟ خیلی هم خوب، اما مراقب باشید روح نوشته‌تان را نَکُشید. نوشته‌ی بی‌روح، استفاده مکرر از کلمات کلیدی، جملات طولانی و کلمات سنگین مخاطب را از نوشته‌ی شما فراری می‌دهد.
دوستی با کلمات را بلدید؟
6. در نظر نگرفتن مخاطب (پرسونا)
بسیاری از تازه‌کارها نمی‌دانند برای چه مخاطبی می‌نویسند، به عبارت بهتر بیشتر برای دل خودشان می‌نویسند تا مخاطب. یادتان باشد تولید محتوا بخشی از بازاریابی محتوایی‌ست و شما با هدف خلق ارزش برای مخاطبان‌تان محتوا تولید می‌کنید، نه برای دل خودتان. پس لازم است که پرسوناهای کسب‌وکار یا وب‌سایتی که برای آن محتوا تولید می‌کنید را بشناسد و برای پاسخ به سوالات و نیازهای آن‌ها محتوا تولید کنید.
7. عدم استفاده از قالب‌های محتوایی
محتوا قالب‌های گوناگونی دارد و حتما قرار نیست به صورت یک نوشته ساده باشد. مثلا امیرحسین در این مطلب به شما 18 قالب محتوایی را معرفی می‌کند که با آن‌ها می‌توانید بازاریابی محتوایی (content marketing) را به زانو دربیاورید.
8. عدم مطالعه کافی
کارشناس تولید محتوا باید سرش درد بکند برای جستجو کردن‌های بی‌پایان. بنابراین اگر به قول خارجی‌ها «نِرد» هستید، این گوی و این میدان! در غیر این صورت، نمی‌توانید سهم خود را از بازار رقابتی این دنیایِ مدام در حال تغییر به دست بیاورید. مطالعه‌ی منابع گوناگون به شما کمک می‌کند هم از نظر نگارشی غنی باشید و هم ایده‌های بیشتری برای نوشتن به سرتان بزند. بنابراین اهمیت مطالعه و جستجو را دست‌کم نگیرید.
9. کپی کردن و تکراری نوشتن
اشتباه هشتم ما را مستقیما به اشتباه نهم می‌کشاند، یعنی افتادن در گرداب «کپی‌کاری»! کم نیستند کارشناسان تولید محتوایی که مطلب را از گوشه و کنار وب جمع می‌کنند، به هم می‌چسبانند و اسمش را می‌گذارند تولید محتوا! این کار علاوه بر این‌که از نظر اخلاقی درست نیست، روی سئوی سایت هم تأثیر منفی می‌گذارد، چرا که به گوگل می‌فهماند محتوای تکراری تولید کرده‌اید.
10. افتادن در دام کمال‌گرایی (perfectionism)
مراقب باشید این همه تأکید در باب مطالعه و تحقیق، شما را در دام کمال‌گرایی نیندازد! افتادن در دام کمال‌گرایی مساوی است با کُند شدن نویسنده و افتادن در دورِ باطلِ ویرایش و ویرایش و نرسیدن به خط پایان! بنابراین از یک جایی به بعد ترمز میل‌تان به جستجو را بکِشید و در یک بازه‌ی زمانی تعریف شده متن‌تان را تمام کنید.
11. تیتر غیر اغواکننده
بسیاری از تازه‌کارها را می‌توان از تیترهای‌شان شناخت. اولین مواجهه‌ی مخاطب با مطلب شما از دریچه‌ی تیتر اتفاق می‌افتد و شما باید یاد بگیرید چطور تیتری جذاب بنویسید که دل و دین مخاطب را برباید و مشتاقش کند متن‌تان را برای خواندن انتخاب کند. تکنیک‌های مختلفی برای نوشتن تیترهای جذاب وجود دارد. نمی‌دانید چطور تیترهای جذاب بنویسید؟ خواندن این مطلب منتوریکس به شما کمک می‌کند در نوشتن تیترهای اغواگر استاد شوید.
12. دست‌کم گرفتن مقدمه
خب برویم سر اصل مطلب! در این موردِ به خصوص کمی صبر کنید و به این زودی نروید سر اصل مطلب. بهتر است اول کمی مخاطب را گرم کنید (یعنی warm up داشته باشید) و به مخاطب بگویید قرار است در این مطلب چه چیزهایی را بخواند. بعد از این آشنایی مقدماتی دست او را بگیرید و با هم بروید سر اصل مطلب. بدون مقدمه، انگار بدون زنگ زدن وارد پذیرایی می‌شوید، پس خودتان را بگذارید جای مخاطب و ببینید چه چیزهایی می‌تواند در همان ابتدای راه هم کنجکاوش کند و هم شیرفهم!
13. استفاده از شروع‌کننده‌های (opener) نخ‌نما
مناظره‌های انتخاباتی سال 96 را یادتان هست؟ نُقلِ زبان آقای جهانگیری شده بود: «یکی از…، یکی از… »، «یکی از…». متن‌های بسیاری از کارشناسان تولید محتوا هم با همین «یکی از»های نخ‌نما شروع می‌شود. «اگر شما هم دوست دارید…»، «مهم‌ترین بخش یادگیری…» و جملاتی از این قبیل هم از دیگر شروع‌کننده‌های نخ‌نمایی هستند که خلاقیت متن شما را به شدت پایین می‌آورند. همه‌ی این‌ها را بریزید دور و به خلاقیت مجال بال‌وپر گرفتن بدهید تا متن‌تان چند سروگردن از متن‌های معمولی بیاید بالاتر.
با مطالعه و تمرین همه چیز حل می‌شود
14. ویرایش نکردن متن
در تولید محتوا عجله همیشه کار شیطان است، بنابراین بدون چند باره خواندن متن‌تان هرگز آن را منتشر نکنید. بنابر تجربه‌ی شخصی پیشنهاد می‌کنم بعد از نوشتن طرح اولیه کمی از متن فاصله بگیرید و به خودتان و مغزتان استراحت بدهید. بعد از مدتی دوباره به متن‌تان برگردید و تغییرات مدنظرتان را در آن ایجاد کنید. حتی می‌توانید از همکار یا دوست‌تان بخواهید مطلب شما را بخواند و نظرش را بگوید، چون بعضی نکات ممکن است از چشمان شما مخفی مانده باشد.
15. نت‌برداری نکردن
گفتیم که تولیدکننده‌ی محتوا باید جستجوگر یا همان Researcher باشد. پس از یک جستجوگر انتظار می‌رود زمانی را به مطالعه، جستجو و نت‌برداری اختصاص دهد. البته که این نت‌برداری هم شکل دیجیتالی به خود گرفته و به راحتی می‌توانید در یک فایل word داده‌های اولیه‌تان را جمع‌آوری کنید. نت‌برداری کمک می‌کند ذهن شلوغ‌تان سروسامان پیدا کند و همان ترمز معروف کمال‌گرایی که در مورد دهم با آن آشنا شدید، محکم کشیده شود. بعد از تسلط بر موضوع، نوبت به نوشتن محتوای‌تان می‌رسد. این روش به خصوص برای کسانی که از مشکل عدم تمرکز رنج می‌برند، بسیار کاربردی و مفید است.
16. شاعرانه نوشتن
به عنوان حسن ختام این «مجموعه اشتباهات» بگذارید برویم سراغ شاعرپیشه‌ها و زیادی ادبی‌نویسان! تولید محتوا با نوشتن انشاهای دوران مدرسه تفاوت‌های زیادی دارد، پس سعی نکنید جملات را پیچیده، شاعرانه و ادبی بنویسید. متن باید خوانا و روان باشد تا مخاطب با آن همراه شود، عاشقانه‌ها را بگذارید برای روز مبادا!
اگر دوست دارید کارشناس تولید محتوا شوید، اما نمی‌دانید از کجا باید شروع کردیم، قویا پیشنهاد می‌کنم مطلب «چطور کارشناس تولید محتوا شدم؟» را بخوانید. این مطلب بر اساس تجربه‌ی شخصی خودم نوشته و سوالات بسیاری را پاسخ خواهد گفت. همچنین اگر به دنبال آموزش تولید محتوا هستید، برای شرکت در دوره بازاریابی محتوا منتوریکس تعلل نکنید.
جمع‌بندی
این‌ها رایج‌ترین اشتباهاتی بود که معمولا از تازه‌کارهای عرصه‌ی محتوا سر می‌زند. امیدواریم خواندن این مطلب به شما کمک کند محتواهای بهتری بنویسید و پا را از دایره‌ی تازه‌کارها فراتر بگذارید. حالا که به انتهای این لیست 16تایی رسیدیم، شما به منتوریکس بگویید چه تجربه‌هایی از تولید محتوای متنی داشته‌اید؟ کدام اشتباهات را انجام دادید و چه اشتباهات دیگری به نظرتان می‌رسد که در این مطلب به آن اشاره نشده است؟
اگر این مطلب را دوست داشتید، سری به مطلب «چطور یک بلاگ پست عالی بنویسیم؟» هم بزنید. همچنین می‌توانید برای مشاوره دیجیتال مارکتینگ با منتوریکس در تماس باشید.