می‌خواهید کار با گوگل آنالیتیکس را یاد بگیرید اما هنوز اصطلاحات گوگل آنالیتیکس را به طور کامل نمی‌دانید؟ قصد ترساندن‌تان را نداریم اما قرار است در دریایی عمیق شیرجه بزنید که سردرگمی اول راه، جزو لاینفک یادگیری‌تان خواهد بود. اما نگران نشوید. اگر به قول معلم‌‌های اول ابتدایی، پایه کار را یاد بگیرید، دیگر با خیال راحت شنا می‌کنید. این مطلب مخصوص شمایی است که اول راه گوگل آنالیتیکس هستید و هنوز مفهوم و کاربرد اصطلاحات پرکاربردش را به طور دقیق نمی‌دانید.
قبل از شروع تعریف اصطلاحات Google Analytics، باید بگوییم که اگر هنوز با کارکرد اصلی گوگل آنالیتیکس آشنا نیستید و نمی‌دانید که کارش چیست، این مطلب کمک‌تان می‌کند:
نکته‌ی بعدی اینکه، هنگام یادگیری بخش‌ها و اصطلاحات گوگل آنالیتیکس، تلاش کنید که لغات انگلیسی آن را به خاطر بسپارید و استفاده کنید. بیشتر مباحث دیجیتال مارکتینگ به زبان فارسی مثل گوگل آنالیتیکس، گوگل ادز، سئو سایت، Google Tag Manager و حتی بازاریابی محتوا و بهینه سازی نرخ تبدیل با واژه‌های انگلیسی آموزش داده می‌شود.
از طرف دیگر اگر تلاش کنید که این اصطلاحات را به زبان اصلی یاد بگیرید، در مراحل بعدی پیشرفت کاری‌تان راحت‌تر خواهید بود و با دیدن ویدئوهای آموزشی یوتیوبی انگلیسی به سختی نخواهید افتاد.
اصطلاحات پرکاربرد گوگل آنالیتیکس را با مثال معرفی می‌کنیم و از طرف دیگر آن‌ها را براساس نیاز کسانی که به تازگی شروع به یادگیری کردند، طبقه‌بندی می‌کنیم. بنابراین ممکن است ترتیب اصطلاحات براساس حروف الفبا نباشد.
اصطلاحات گوگل آنالیتیکس
در ادامه با اصطلاحات کاربردی و پرتکرار گوگل آنالیتیکس آشنا می‌شویم:
حساب گوگل آنالیتیکس: Google Analytics Account
ساختار کلی گوگل آنالیتیکس شامل 3 بخش حساب (Account)، Property و View است. حساب گوگل آنالیتیکس (Google Analytics Account) راه دسترسی شما به گوگل آنالیتیکس است. یعنی شما باید اول با ایمیل خود، حساب گوگل آنالیتیکس بسازید. البته با همین ایمیل می‌توانید به چندین حساب مختلف دسترسی داشته باشید یا حساب جدید بسازید.
مثلا من با ایمیلم علاوه بر ساخت حساب گوگل آنالیتیکس برای وبسایت شخصی‌ام، به حساب گوگل آنالیتیکس منتوریکس هم وصل هستم و همزمان به چندین Google Analytics Account مشتریان منتوریکس هم دسترسی دارم.
Property
بعد از ساخت اکانت، شما باید وبسایت یا اپلیکیشنی را به گوگل آنالیتیکس متصل کنید که به هرکدام‌شان property گفته می‌شود. property یعنی آنچه که متعلق به شماست و آن را به Google Analytics وصل کرده‌اید. پس property می‌تواند وبسایت یا اپلیکیشن باشد. دیجی کالا علاوه بر وبسایتش، اپلیکیشن هم دارد. برای همین در گوگل آنالیتیکسش حداقل باید 2 تا property داشته باشد: یکی برای وبسایت و دیگری برای اپلیکیشن.
View
بعد از اضافه کردن وبسایت یا اپلیکیشن به عنوان property به گوگل آنالیتیکس، به مرحله‌ی view می‌رسیم. فرض کنیم که می‌خواهیم در گوگل آنالیتیکس یک سری فیلترها روی داده‌های ورودی وبسایت‌مان اعمال کنیم تا ببینیم چه نتیجه‌ای خواهد داشت.
حالا 2 راه داریم: می‌توانیم روی همان property که قبلا درست کردیم این کار را انجام دهیم یا اینکه یک نسخه کپی از آن تحت عنوان test view داشته باشیم که هرچه تغییر لازم داریم، روی آن اعمال کنیم و بعد روی property اصلی پیاده کنیم. مطمئنا راه دوم بهتر است. با این اوصاف، View به معنی مجموعه‌ای از تغییرات و فیلترها روی Property گفته می‌شود که براساس نیازهای ما و در قالب گزارش تعریف می‌شود.
برای ساخت View مطلب زیر را بخوانید: چطور در گوگل آنالیتیکس view بسازیم؟
بخش ادمین گوگل آنالیتیکسهنگام درست کردن view برای گوگل آنالیتیکس معمولا 3 نوع view وجود دارد:
- Raw view یا unfiltered: اطلاعات اصلی و خام هری وبسایت یا اپلیکیشنی است که به گوگل آنالتیکیس وصل است و برای آن فرستاده می‌شود.
- Master view: هر تغییر مهم و فیلتری که براساس نیازهای‌مان روی اطلاعات خام وبسایت اعمال می‌شود تا نتایج خاصی را ببینیم. مثلا می‌خواهیم از property منتوریکس، یک view از ترافیک ورودی کشور ایران داشته باشد و سایر کشورها را در گزارش‌های گوگل آنالیتیکس نبیند و اصطلاحا آن‌ها را فیلتر کند.
- Test view: هربار بخواهیم هر فیلتر و تغییری را روی property اعمال کنیم اما از نتیجه‌اش مطمئن نیستیم که کار می‌کند یا نه، از test view استفاده می‌کنیم. بعد از مثبت بودن نتیجه، همین تغییرات را می‌توان روی master view اعمال کرد.
این تصویر شبیه‌سازی شده به خوبی کمک‌تان می‌کند که درک بهتری از بخش‌های گوگل آنالیتیکس داشته باشید.
Session
Session مجموعه‌ای از تعاملات کاربران اینترنتی بعد از ورود به وبسایت یا اپلیکیشن در یک بازه‌ی زمانی مشخص 30 دقیقه‌ای است. مثلا اگر کاربری وارد سایت منتوریکس شود، روی صفحات دوره‌های دیجیتال مارکتینگ منتوریکس بچرخد و مطالب را در زمانی کمتر از 30 دقیقه بخواند، یک session اتفاق افتاده.
Dimension
گوگل آنالیتیکس 2 نوع اطلاعات را جمع‌آوری می‌کند: Metrics و Dimensions. دایمِنشن (Dimension) که معنی فارسی واضحی برای معرفی‌اش در گوگل آنالیتیکس پیدا نکرده‌ام، شامل نوع رفتار کاربران و تعامل‌شان با سایت یا اپلیکیشن شماست. مثلا دایمنشین‌هایی مثل page، Source و Country به شما می‌گوید که کاربران‌تان به ترتیب به چه صفحاتی از وبسایت شما آمده‌اند، از چه کانالی وارد سایت شدند (گوگل، اینستا و…) و در کدام کشور زندگی می‌کنند.
Metric
متریک، واحدهای اختصاصی شمارشی و قابل اندازه‌گیری است که تعداد دایمنشن‌ها را نشان می‌دهد. مثلا time on page metric برای صفحه‌ای از وبسایت شما، 10 دقیقه است. این متریک نشان می‌دهد که کاربری در صفحه‌ی شما 10 دقیقه مانده و مطالب را خوانده است.
Segement یا بخش‌بندی
برای بخش‌بندی (تقسیم یا دسته‌بندی) داده‌های ورودی در گزارش‌های گوگل آنالیتیکس، می‌توانید از سِگمِنت استفاده کنید. مثلا سگمنت کاربران موبایلی، سگمنت کاربرانی که با تبلیغ وارد سایت شدند یا سگمنت کاربرانی که از طریق جستجو در گوگل به سایت رسیدند.
Acquisition
گزارش Acquisition گوگل آنالیتیکیس، نحوه‌ی پیدا کردن سایت شما توسط کاربران را می‌گوید. مثلا کاربران از چه منبعی و طریقی به سایت شما رسیده‌اند: ترافیک تبلیغات گوگل ادز، ترافیک از شبکه‌های اجتماعی، ترافیک از موتور جستجوی گوگل یا سایر کمپین‌ها.
Source: منبع ورودی ترافیک
در Source، شما متوجه می‌شوید که کاربران از چه منبع ترافیکی به سایت یا اپلیکیشن آمده‌اند. جستجوی ارگانیک (Organic Search)، ترافیک پولی (Paid traffic) مثل تبلیغات کلیکی، ترافیک مستقیم (Direct traffic) که وارد کردن آدرس سایت در مرورگر است و در نهایت referral traffic که منظورش ورودی کاربران از سایت‌های دیگر به سایت شماست، مثل رپرتاژ آگهی‌ها.
انتخاب دایمنشن در گوگل آنالیتیکسMedium
در medium شما متوجه می‌شوید که نوع منبع ترافیکی ورودی شما (Source) چه بوده. مثلا اگر Source ترافیک ورودی از تبلیغات گوگل ادز بوده، medium آن می‌تواند CPC یا display باشد: کاربر با کلیک روی تبلیغ شما وارد سایت شده یا اینکه بعد از دیدن بنر تبلیغاتی به سایت آمده.
Users: کاربران
User در گوگل آنالیتیکس براساس کوکی (Cookie) مرورگر یا دستگاه محاسبه می‌شود و با کاربر بازدیدکننده وبسایت یا اپلیکیشن فرق دارد. مثلا اگر من یک بار با مرورگر سافاری موبایلم به سایت منتوریکس سر بزنم و بعدا با مرورگر کروم (Chrome) لپ تاپ به منتوریکس بروم، 2 تا user ثبت می‌شود. حالا user به 3 دسته تقسیم می‌شود:
- New users: اولین باری که مرورگر یا دستگاه (لپ تاپ یا موبایل)، محتوای سایت یا اپلیکیشن را بارگزاری می‌کند، گوگل آنالیتیکس یک client id برایش می‌سازد که به عنوان new user شناخته می‌شود.
- Returning users: حالا اگر گوگل آنالیتیکس متوجه شود که همان client ID قبلی که ثبت شده (مرورگر یا دستگاه) دوباره به سایت سر زده یا به عبارتی session جدید ایجاد کرده، به عنوان returning user شناخته می‌شود.
- Active user: این متریک به کاربرانی که در لحظه روی سایت یا اپلیکیشن شما هستند (real time users)، گفته می‌شود که در بازه‌های زمانی 1 روزه، 7 روزه، 14 روزه و 30 روزه قابل شناسایی هستند.
Audience: جامعه هدف
مجموعه‌ای از کاربران یا بازدیدکنندگانی که کار خاصی در سایت یا اپلیکیشن شما انجام دادند، به عنوان audience شناخته می‌شوند؛ مثلا کاربرانی که به خرید کرده‌اند، کاربرانی که صفحه‌ی خاصی از وبسایت را دیده‌اند یا کاربرانی که سبد خریدشان را رها کردند. با درست کردن audience در گوگل آنالیتیکس، می‌توانید از آن‌ها در کمپین‌های تبلیغاتی Remarketing هم استفاده کنید و دوباره هدف‌گذاری‌شان کنید.
Average session duration
زمان میانگین session به شما می‌گوید که هر کاربر به طور میانگین، چه مدت زمانی در اپلیکیشن یا وبسایت شما بوده. تخمین این زمان با تقسیم کل زمان صرف شده در سایت و اپلیکیشن به تعداد کل کاربران است.
Bounce
پرش (bounce) در حقیقت یک نوع از session است که کاربر فقط یک‌بار با صفحه‌ی شما تعامل داشته و بعد صفحه را بسته و سایت را ترک کرده. مثلا اگر کسی در گوگل عبارت «دوره آنلاین سئو» را جستجو کند و به صفحه‌ی معرفی دوره سئو منتوریکس برسد، اطلاعات موردنیازش را بخواند و بعد بدون سر زدن به سایر صفحات سایت بیرون برود، یک bounce اتفاق افتاده.
نرخ پرش در گوگل آنالیتیکسBounce rate: نرخ پرش
اگر تعداد بازدیدکنندگان یک صفحه را که بدون دیدن سایر صفحات از وبسایت خارج شدند به تعداد کل بازدیدکنندگان سایت تقسیم کنیم، نرخ پرش یا bounce rate محاسبه می‌شود. مثلا اگر تعداد کل بازدیدکنندگان صفحه‌ی الف سایتی 1000 تا در یک هفته باشد و در همان هفته هم 500 تا بازدیدکننده‌ای داشته باشیم که فقط به صفحه‌ی الف سر زدند و از سایت بیرون آمدند، نرخ پرش 50% خواهد بود.
Exit
آخرین صفحه‌ی هر session که بازدیدکننده آن را می‌بینید و بعد می‌بندد یا از مرورگر بیرون می‌آید.
Channel: کانال ورودی
مجموعه‌ی source و medium با همدیگر، یک کانال ورودی را شکل می‌دهد. مثلا تمامی ترافیک‌های شبکه‌های اجتماعی (توئیتر، فیسبوک، اینستاگرام، لینکدین و…) به عنوان کانال social معرفی می‌شوند.
Direct Traffic: ترافیک مستقیم
اگر ترافیک ورودی به وبسایت شما، هیچ نوع منبع (Source) مشخصی نداشته باشد، به عنوان direct traffic شناخته می‌شود. مثلا اگر فردی آدرس سایت را در قسمت address bar مرورگر تایپ کند و مستقیما وارد سایت شما شود، به عنوان direct traffic شناخته می‌شود.
Direct traffic فقط شامل وارد کردن آدرس وبسایت به طور مستقیم در address bar مرورگر نمی‌شود.
Direct traffic فقط شامل وارد کردن آدرس وبسایت به طور مستقیم در address bar مرورگر نمی‌شود.
ممکن است گوگل آنالیتیکس نتواند منبع ترافیک ورودی را تشخیص دهد، در نتیجه آن را به عنوان direct traffic می‌شناسد. حتی ممکن است ترافیکی از سمت برنامه‌های موبایلی مثل فیسبوک یا توئیتر و حتی ایمیل تحت عنوان direct traffic در گزارش‌های گوگل آنالیتیکس بیاید.
Event
هر اتفاق یا تعاملی که از طرف کاربر در وبسایت یا اپلیکیشن انجام می‌شود، به عنوان Event شناخته خواهد شد. درست کردن event در گوگل آنالیتیکس برای شناسایی اتفاقاتی است که برای شما مهم هستند، مثلا ساخت event برای اینکه بفهمیم چند نفر روی دکمه‌ی خرید کلیک کردند، چند نفر روی دکمه‌ی ارسال خبرنامه کلیک کردند، چندبار فرم ثبت اطلاعات کاربران پر شده یا کتاب pdf دانلود شده.
Goal
ساخت goal یا به قول خودمان «سِت کردن گُل» از کارهای مهم دیگری است که با event هم پیوند دارد. در Goal، آنچه برای شما اهمیت دارد و هدف شماست انتخاب می‌شود مثل خرید موفق یا خرید ناموفق.
Conversion
تبدیل (Conversion) نشانگر تعداد دفعاتی است که کاربران، یک Goal را کامل کردند. مثلا اگر goal وبسایت شما، خرید موفق باشد و عدد 5 برای conversion نمایش داده شود، یعنی 5 بار خرید موفق انجام شده. Conversion در دو دسته‌ی کلی قرار دارد: macro conversion برای اهداف بزرگ کسب و کار شما مثل خرید موفق و ثبت‌نام و Micro conversion برای آن دسته از فعالیت‌هایی که منجر به فعال شدن اهداف بزرگ‌تر شده. مثلا اگر macro conversion، خرید موفق باشد، micro conversion کلیک روی دکمه افزودن به سبد خرید است.
Pages/session
نسبت میانگین بین تعداد صفحاتی که در یک Session دیده شده.
Page views
تعداد دفعاتی که کاربر، هر صفحه‌ای از سایت شما را دوباره بارگزاری (reload) می‌کند. مثلا اگر من وارد صفحه‌ی درباره‌ی ما سایت منتوریکس شوم، بعد صفحه را refresh کنم و بعد بروم صفحه‌ی دوره‌های دیجیتال مارکتینگ را نگاه کنم، تعداد pageview 3 تا خواهد بود. چون 3 دفعه، صفحه refresh شده.
Query
هر عبارت، اصطلاح و کلمه‌ی کلیدی که کاربران اینترنتی از طریق جستجوی آن وارد صفحه یا وبسایت شما شده‌اند به عنوان query مشخص می‌شود.
Referrals
هربار که کاربری از طریق لینک‌های داخل متن به سایر صفحات سایت شما سر بزند، کانال ورودی‌اش به عنوان referral تعریف می‌شود. در اصل کانال referrals، مشخص کننده‌ی آن نوع از ترافیک سایت شماست که با سایر ترافیک‌های مشخص مثل social، paid یا ارگانیک مشخص نشده.
مثلا اگر شما روی صفحه اصلی آژانس دیجیتال مارکتینگ منتوریکس کلیک کنید و به صفحه‌ی نخست ما بروید، ترافیک شما در گوگل آنالیتیکس منتوریکس به عنوان referral traffic ثبت می‌شود.
مثلا اگر شما روی صفحه اصلی آژانس دیجیتال مارکتینگ منتوریکس کلیک کنید و به صفحه‌ی نخست ما بروید، ترافیک شما در گوگل آنالیتیکس منتوریکس به عنوان referral traffic ثبت می‌شود.
Referring sites
وبسایت‌های ارجاع‌دهنده، وبسایت‌هایی بیرونی (external) هستند که به سایت شما ترافیک می‌فرستند. مثلا وبسایت‌هایی که برای‌تان backlink می‌سازند یا رپرتاژ آگهی می‌روند.
بیشتر بخوانید: راهنمای جامع رپورتاژ آگهی {از نوشتن تا انتشار}
سخن آخر
توجه کنید که گوگل آنالیتیکس فقط محدود به این اصطلاحات نمی‌شود و کلی عبارات و اصطلاحات دیگر هم دارد که باید درباره‌شان بخوانید. این مطلب برای کسانی که اول راه هستند و هنوز درک کاملی از بخش‌های گوگل آنالیتیکس ندارند، بسیار مناسب است، مخصوصا اینکه آپدیت جدید گوگل آنالیتیکس یعنی گوگل آنالیتیکس 4 هم در راه است و باید حسابی برای یادگیری آن وقت بگذارید. در صورتی که سوالی راجع به این موضوع دارید و چیزی به ذهن‌تان می‌رسد که در اینجا به آن اشاره نشده، حتما با ما در میان بگذارید.
اگر دوست دارید گوگل آنالیتیکس 4 را به زبان ساده بیاموزید، پیشنهاد می‌کنیم دوره ga4 ما را بگذرانید. این دوره در واقع همان دوره آموزشی گوگل است که توسط دیجیتال مارکترهای منتوریکس ترجمه و دوبله شده. همچنین اگر مدیر هستید و می‌خواهید برای کسب‌وکارتان مشاوره دیجیتال مارکتینگ و خدمات سئو دریافت کنید، با ما تماس بگیرید.